erouy.ru

Josuslar 5 (kamolov) (2-sahifa)

Boshqalar

Ana endi ish sal yurgandek bo'layapti. E, bu xaltachani axlatga irg'itmasliklari aniq. Ularga nima keragi bor bu ishning. Kvartiraning qaysidir burchagiga tashlab qo'yishadi, vassalom!..

Endi navbatdagi ishga o'tsam ham bo'ladi. Ya'ni, o'zim qidirayotgan shaxsni qidiraman. U ko'rinishi bilan boshqalardan sira farq qilmaydi. Biz tashkilotdagilar uchun maxsus odam hisoblansa-da, bu yerdagilar uchun oddiy bir yashovchi. Har kuni sutga, nonga chiqadi, hovli aylanadi…

Qo'limdagi eshitish uskunasini ishga soldim. Oh, o'zimga kerak bo'lgan ilk tovushni eshitdim.

— «Taftishchilarni oxirigacha kuzating!..»

— «Kuzatuvchini qidirish bas qilinsin!..»

Ha, demak, men qidirayotgan odam taftish o'tkazilishini oldindan bilgan. Shuning uchun ham buyruqlar berayapti.

Qolaversa, men taftishchilar qoldirgan uskunalar qutisi ichidan o'zimga juda-juda muhim bo'lgan konteynerni topdim. Bu oddiy tanga ko'rinishida edi. Konteynerni ham bizning tashkilot emas, taftishchilar tayyorlashgan. Eh, bu shu qadar qimmatliki, men qidirayotgan odam kerak bo'lsa, mening boshimni hadya qilardi taftishchilarga. Lekin qo'lga kiritardi. Demak, bu gal ham mening omadim chopdi…

Baxtga qarshi, xursandligim uzoqqa cho'zilmadi. Uyga yaqinlashib kelganimda, negadir yuragim g'ash tortdi. Xayolimda kimdir meni kuzatayotgandek bo'laverdi. Balki, qo'rqayotgandirman? Yo'q, hozir tavakkal ish tutib bo'lmaydi. Qo'limda muhim tovush yozilgan tasma. Undan ham muhimrog'i, tanga. Hamma gap ana shu tangada. Men uni eson-omon tashkilotimizga yetkazishim lozim. Lekin shartta ketib yuborishni ham istamasdim. Meni kuzatishayaptimi-yo'qmi, baribir aniqlashim shart. Eh, koshkiydi, yonimda birgina yordamchim bo'lsa! O'shani jo'natgan, tekshirib ko'rishga undagan bo'lardim. Afsuski, men o'zim yolg'izman. Jo'natsam, faqat o'zimnigina jo'nata olaman. Biroq men uyga sog'-salomat qaytishni xohlayman. To'xta, militsionerlarni ishga solaman! Ha, aynan o'shalargina tekshirib bera olishadi menga…

Shosha-pisha telefon budkasiga kirdim-da, «02» raqamini terdim. Go'shakni, chamasi, navbatchi militsioner ko'tardi.

— Allo, mana shu manzilda pichoqlashayapti bir-birlarini! Ha, besh kishi! Bittasini so'yib bo'lishdi! Tez yetib kelinglar! Voy-dod!.. Tezroq! O'ldirishayapti!..

Militsionerlar yigirma daqiqadan so'ng yetib kelishdi. Loqaydlikni qarang, axir odam so'yib qo'yilgani haqida xabar berildi ularga! Yigirma daqiqa ichida yana qancha odam yer tishlashi mumkin edi!..

Mening e'tiborimni tortgan narsa shu bo'ldiki, uch nafar militsioner podyezdga kirishlari bilan orqalaridan besh chog'li tasodifiy yo'lovchi kirib bordi. O'tgan bo'lsa, oradan uch-to'rt daqiqa o'tdi-da!.. Beshovlon uchchala militsionerni ham ko'z ochib yumguncha qurolsizlantirishdi. Ularning hushsiz tanalarini o'zlari kelgan mashinaga yuklashdi-yu, jo'nab qolishdi. Ana shundan keyingina nega yuragim g'ash tortganini angladim. Agar militsionerlarni chaqirmay, o'zim tavakkal ish tutganimda, hozir militsionerlarning o'rnida men rasvoga aylangan bo'lardim. Negaki, o'sha besh nafar kimsa, mening izimdan tushgan haqiqiy professionallar edi.

Xayriyat, ish oson ko'chdi. Men harqalay, xavfdan xalos bo'ldim. Endi jo'nab ketmasam bo'lmaydi. Yo'q, eski yo'llardan voz kechaman. Garchi yuzimdan tanishmasa-da, baribir ehtiyot chorasini ko'rganim ma'qul.

Men egnimdagi ayol kiyimlarini yechib, yuzlarimdagi bo'yoqlarni yo'qotib tashladim. Mana, qaytadan erkakka aylandim. Shu ko'rinishda avtobusga o'tirdim-da, shimol tarafdagi aeroportga yo'l oldim. Yetib olgach esa, samolyotga o'tiraman-u, Moskvaga jo'nayman…

Essiz, yigitlar, kechikib qoldilaring! Buyog'iga sizlarda hech qanday imkon yo'q. Xush qolinglar!.. Ha, bu o'yinda sizlar yutqazib qo'ydilaring! Endi faqat men tasodifan avariyaga uchrab, yo boshqa bir kutilmagan sabab bilan o'lsamgina, yengil nafas olishlaring mumkin. Men ham bu baxtsiz hodisa yuz bermasligi uchun harakat qilaman. Svetoforning yashil chirog'i yongachgina ko'chani kesib o'taman. Xullas, meni kutinglar! Yaqin orada yuzma-yuz uchrashib qolishdan umidvorman!.

* * *

Aksiga olgandek, jo'nab ketishim ham biroz qiyin kechdi. Samolyotning uchishi avval bir soatga, keyin ikki, oxiri borib o'n soatga kechiktirib qo'yildi. Yo'lovchilar dastlab hayron bo'lishdi, keyinroq ensalari qotib ochiqchasiga so'kina boshlashdi. Xayriyatki, qanchadir vaqt o'tib bitta samolyot uchadigan bo'ldi. Odamlar esa, ko'p. Hamma sig'masligi aniq. Men ham to'polonda bir amallab salonga kirib oldim. Shunisigayam shukr!..

— Nima balo, qaerlardadir kira qilib yurishadimi bular? — kimdir baqirardi kassa tarafga qarab.

— Salonni iflos qilmanglar! — qichqirdi uchuvchi. — Qirq daqiqadan keyin havoga ko'tarilamiz!..

Bilmadim, bu yuk tashiydigan samolyot shekilli. Har o'n besh-yigirma daqiqada qo'nar, nimalarnidir yuklar, shu orada iltimos qilgan yo'lovchilarni shundoq ham to'lib ketgan salonga joylardi.

— Qani, sal surilinglar! — buyurdi uchuvchi navbatdagi qo'nishdan so'ng. — Hozir pul yuklashadi.

Aytganidek, qop-qop pullarni salonga yuklashdi. Pul to'la qoplar ustiga qorovullab ketuvchi yigitlar o'tirishdi. Samolyot yana havoga ko'tarildi.

— Voy, qornim og'riyapti! — deb qoldi bir mahal mendan sal narida o'tirib kelayotgan yigit. — Chiday olmayman!..

Yigit o'rnidan turib qornini changallagancha bir joyda aylana boshladi. Pullarni qorovullab kelayotgan yigitlar esa, nuqul kulishardi.

Yigit bir muddat shu taxlit aylanib turgach, birdan pastga engashib, o'rindiq ostidan uzunligi yarim metrcha keladigan temir chiqardi va juda chaqqonlik bilan qorovul yigitlarni birma-bir boshi aralash tushirdi. Ular oldinma-ketin jon berishdi.

O'tirganlar, shu jumladan men ham qotib qolgandim. Hech kim o'rnidan qo'zg'alib yigitni tinchlantirishga botina olmasdi.

— Ana endi hammang jim o'tir! — shu payt uchuvchilar kabinasidan ikki barvasta erkak qo'llarida avtomatlar bilan salonga kirib keldi. — Ortiqcha harakat qilganing, o'lasan!..

Shundagina tushundimki, bular kelishib olishgan. Sheriklar…

Afsus, hozir avtobusda bo'lganimda, bularning uchchalasini ham bir o'zim eplagan, yo'lovchilarni xavfdan qutqarib qolgan bo'lardim. Ammo samolyotdaman. Bu juda qiyin. Agar ortiqcha harakat sodir etsam, samolyot yerga qulashi, hamma o'lib ketishi muqarrar. Konteyner ham, tasma ham tashkilotga yetib bora olmaydi.

Shu ko'yi biz qirq daqiqalar osmonda parvoz qildik. Samolyot unchalik balandda emasdi. Oynadan yer bemalol ko'rinib turardi.

Xo'sh, ular bizni qaerga olib ketishyapti? Ishqilib, chet elga bo'lmasin!

Nihoyat samolyot pastlab katta bir ekin maydoniga qo'ndi. Banditlar asabiylashishardi. Qo'ngandan keyin ham bizni bir soatdan ortiqroq olib o'tirishdi.

— Menga quloq sol hammang! — deya qichqirdi avtomat quchoqlaganlardan biri. — Militsiya bizning yigitlarni qamoqqa olgan… Senlar hammang garovdasan! Agar yigitlarimizni uch kun ichida qo'yib yuborishmasa, hammangni itday otib o'ldiramiz! Hech kimni tirik qo'ymaymiz!

***

Bir soatlardan so'ng bizni turta-turta tashqariga olib chiqishdi. Shundagina bildimki, men ekin maydoni deb o'ylagan joy aslida atrofi o'rmon bilan o'ralgan katta bir maydon ekan. O'rtada brezent bilan o'rab tashlangan mashina turardi. Hamma yo'lovchilarni o'sha mashinaga tiqishdi.

Biz mashinada to qorong'i tushguncha yo'l bosdik. Bir mahal mashina to'xtab hammani pastga sakrashga undashdi. Qarasam, daryo bo'yidamiz. Qirg'oqda ulkan kema chayqalib turibdi. O'sha kemaning yerto'lasiga qamashdi. Ichkari qorong'i edi. Qandaydir yoqimsiz hid dimog'ni achishtirardi. Faqat bir narsagina menga taskin berdi. Qo'llarim boylanmagan.

— Qani, hamma erkaklar bir joyga to'plansin! — deya kimdir qo'lida sham yoqqan holda qichqirdi.

— Ha, nima gap? — erkaklar asta-sekinlik bilan unga yaqin kelishdi.

— Shunday o'tiraveramizmi? — so'radi erkaklardan biri. — Kelinglar, qo'limizda bor narsalarni olib ularga qarshi kurashaylik!

— Ha, kurashasan. — to'ng'illadi kimdir. — Otib tashlashadi hammamizni.

Erkaklar cho'ntaklaridan aytarli qo'lga ilinadigan narsalar topa olishmadi. Kimdir ruchka, kimdir yondirgich… Shunga o'xshash arzimas narsalar…

Agar menga qo'yib berishsa, shu arzimas buyumlar yordamida ham odam o'ldira olardim. Hatto, tufli poshnasidan ham hayot uchun xavfli qurol yasasa bo'ladi. Buni bizga kursda ekanimizda obdon o'rgatishgan.

— To'xtanglar, — oxiri sabrim chidamay oraga qo'shildim. — Ayollarda qurolga yaraydigan buyum bo'lishi kerak.

— E, ularda nimayam bo'lardi?

— Soch qistiradigan… Ha, aynan o'sha kerak bo'ladi.

Hech kimdan sado chiqmagach, kurash taktikasini xayolan ishlab chiqa boshladim. Agar men harakat qilmasam, bu yerdagi erkaklar hech narsa qila olishmasliklarini sezib turardim.

Oldiniga xonaning har bir teshik-kovagini o'rganib chiqdim. So'ngra qurolga yaraydigan har qanday buyumni topish kerak…

— O'rtoqlar, hozir turgan yerimizda shovqin ko'taramiz. — dedim erkaklarga. — O'zimizni xuddi mushtlashayotgandek ko'rsatamiz. Bu bizga foyda berishi aniq.

Yo'q, yana hech kimdan sado chiqmadi. Chamasi, hamma o'z jonini asrab qolgisi kelardi. Men bo'lsam, shu o'tirganimcha, o'ndan ortiq rejalar tuzib chiqdim. Baribir hafsalam pir bo'laverdi. Yonimdagilar qancha undamay, sira unashmasdi. Ularga mana shunday tinch o'tirish qimmatliroqqa o'xshaydi…

Oradan qancha o'tdi, bilmayman. Bir mahal yerto'la qopqog'i ochilib banditlardan birining boshi ko'rindi.

Rostdan ham radio orqali yo'lovchilar o'g'irlanganligi haqida e'lon berilar, kim ularni ko'rgan, yo eshitgan bo'lsa, militsiyaga xabar berishlari so'ralardi.

— Eshitdilaringmi? — so'radi bandit. — Endi senlar mashhursanlar!

— Undan ko'ra ovqat bersalaring bo'lardi. — dedi pastdagilardan kimdir.

— Ovqat?.. Balki, peshonangdan otilging kelayotgandir? Qani, yorug'roq joyga kel-chi! Kimsan o'zi?

— Bormasam nima qilasan?..

— Ie, voy itdan tarqagan!.. Hozir ko'rsatib qo'yaman!..

Ana endi o'zingiz o'ylang. Avtomat nima uchun olib yuriladi? Dushmanni o'ziga yaqinlashtirmaslik uchunmi? Xuddi shunday. Banditlar esa, uch kishilashib jonholatda pastga — olomon orasiga sakrashdi. Erkaklar bo'lsa, qorong'ilikda ularni urmoqchi bo'lib qo'l siltashar, biroq shu zahoti peshonalariga kelib tushgan kuchli zarbdan yerga qulashardi…

***

Baribir yo'lovchilar bu kurashda yengildi. Uch kishi olamdan o'tdi. Men… Yo'q, men oraga qo'shila olmasdim vaqtincha. Avval puxta reja tuzib olmasdan turib ularga tashlana olmasdim… Banditlar esa, shu voqeadan so'ng hammani alohida-alohida kayutalarga qamashdi. Mana shunisi menga ma'qul edi. Harqalay, bemalol, jimjitlikda o'tirib, rejalar tuzish mumkin…

Xo'sh… Boshlanishiga banditlarning yuzlariga tik boqib ko'rdim, harakatlarini, fe'l-atvorlarini o'zimcha o'rgandim. Yo'q, ular o'limdan o'lgudek qo'rqishadi. Shuning uchun ham garovdagilarni qattiqqo'llik bilan, qurol yordamida ushlab turishibdi. Hech qachon yakkama-yakka kurasha olishmaydi. Faqat… Menga alam qiladigani shu ediki, kimdir taqdiringni hal etib tursa, kimlargadir vassal bo'lib qolsang, dahshat ekan. Bunaqasi ketmaydi. Bu ablahlar bizni garovga olishdimi, endi ularni men garovga olaman. Rolimizni almashtiramiz. Har tun ular birma-bir, ovoz chiqarmasdan jon bera boshlashadi. Bu haqda hech kim bilmay ham qoladi. Har tun ular o'zlaricha fol ochib, bugun kim o'lishi muqarrarligini chamalab chiqishadi.

Shu ahvolda ikki kun operatsiyani qanday amalga oshirish haqida bosh qotirdim. Boshlanishiga kunlab to'shakka o'rangancha jim yotaverdim. Qo'riqchilar mening bu odatimga ko'nikishlari kerak edi. Ular achchiqlanganlaridan meni bir-ikki marotaba yaxshilab kaltaklashdi. O'zgarish bo'lmagach, to'shakni butkul tortib olishdi. Qo'llarimni esa, kishanlab, karavot temiriga boylab tashlashdi. Men navbatdagi operatsiyaga o'tdim. Endi tashqaridan mo'ralashganda, karavotda meni emas, oddiy sholchani ko'ra boshlashdi. Oradan bir kun o'tib yotgan yerimda hojatga chiqdim. Bu ham oldindan o'ylangan edi. Kayutani shu qadar sassiq hid qopladiki, qo'riqchilar umuman ichkariga kirmay qo'yishdi. Menga mana shunisi kerak. Endi mana shu kayutadan bildirmaygina chiqib olsam bas. Har bir burchakni sinchiklab tekshirdim. Oynadangina chiqib ketsa bo'larkan. Oldin kishanlarni bu yerga olib kirishmasdan burun o'zim topib qo'ygan ingichkagina sim yordamida osonlik bilan yechib oldim. Bundan ham ko'nglim to'ldi. Buyog'iga istagan paytda o'zimni kishanlab, hech narsa ko'rmaganday yotishim, istagan paytda yechib harakatlanaverishim mumkin…

Oyna ko'rinishidan juda tor edi. Faqat boshgina sig'ishi mumkin. Ammo men kursda buni ham o'zlashtirganman. Bizni yetti-sakkiz yashar bola ham sig'ishi mumkin bo'lmagan teshiklardan sirg'alib o'tishga o'rgatishgan. Buning uchun gavdani shu qadar buklay olish zarurki, xuddi qog'oz buklanganday tekis, yumaloq holatga kelishingiz kerak.

Biz kursda avval mushuklarni juda tor teshiklardan o'tishga majburlaganmiz. Shu yo'l bilan ularning harakatlarini, o'tish usullarini o'zlashtirganmiz. Keyin o'zimiz buni amalda sinab ko'rganmiz. Shu ishni qilmasak ham bo'lmasdi. Agar bajarmasang, na tushlik, na kechki ovqat, na nonushta beriladi. Och-nahor qolib ketaverasan…

Oynaga yaqin borib yechindim. So'ngra deraza qirg'oqlarini tupugim bilan ho'llab boshimni suqdim. Boshim o'tadi. Endi tanamning qolgan qismlarini o'tkaza olishim kerak bo'ladi. Yelkamgacha tashqarida qolgach, tanamni aylanma harakatga keltira boshladim. Ha-a, kursda bunday teshiklardan osongina o'tib keta olardim. Yillar o'tib, biroz yog' bosibdi tanamni. Ana, tashqariga chiqib oldim. Xudoga shukr. Asosiy ishga o'tsam ham bo'ladi…

Birinchi bo'lib banditlarning aloqachisini o'ldirdim. Yarim tunda radiosini kovlashtirib o'tirgan ekan. Eshigi ochilib qarshisida qip-yalang'och, sovuqdan ko'karib ketgan odam paydo bo'lganini ko'rib kuldi.

— Qushday yengil bo'lsinlar! — dedi u va o'rnidan turdi. Men ana shu qulay fursatdan foydalanib unga unchalik kuchli bo'lmagan zarbani yo'lladim. Aloqachi hushdan ketdi. Uni shu ahvolda kursiga o'tqazdim-da, polda yotgan simni olib bir uchini rozetkaga tiqib, ikkinchi uchini aloqachining qulog'iga yaqinlashtirdim. Hozirgi vaziyatda umuman vijdonim qiynalmasdi. Chunki, men ham boshqalar singari garovdaman. Ertami-kechmi, o'ldirib yuborishlari hech gapmas.

Sim qulog'iga tiqilgach, u tok ta'sirida silkina boshladi. To joni chiqmaguncha simni sug'urib olmadim.

Jasadni sekingina polga avaylab yotqizgandan keyin simni ichi ochib tashlangan uskuna ichiga joylab bir uchini rozetkaga tiqilgan ko'yi qoldirdim. Endi kirgan sheriklari tok urib o'libdi degan xayolga borishlari tayin. Ketayotib ichkaridan o'zimga mos kostyumni ham qo'ltiqlab oldim. Qaytadan oyna orqali kayutamga kirdim-da, qo'llarimni kishanlab joyimga yotdim.

Ertasiga tashqaridan kelayotgan zardali tovushlar qulog'imga chalindi.

— Kechasi radio kovlashtirish o'rniga uxlash kerak. — derdi banditlardan biri sheriklariga. — Ana, o'ziga o'zi qildi…

Shu kundan e'tiboran har bir tun banditlar uchun dahshatli kechadigan bo'ldi. Tun o'tdimi, ertalab murda, ertasiga yana shu hol takrorlanaverdi…

Ko'rsatib qo'yaman ularga!..

* * *

Ertasi kuni men tunda shoshilmasdan yuqoriga chiqdim. Ekipaj komandiri baxtimga tungi chiroqlarni yoqmabdi. Qolaversa, egnimdagi aloqachining kostyumi meni tanishlariga yo'l bermaydi.

Sekin trap orqali pastga tushdim. Kayutalardan birining eshigi ochiq edi. Ehtiyotkorlik bilan ichkariga quloq tutdim. Xayriyat, bu gal ham omadim chopdi. Karavotdagi bandit astoydil xurrak otardi. Ohista qadam tashlab karavot tepasiga keldim. Ne ko'z bilan ko'rayki, yerto'lada ekanimda meni tasodifan mushtlab yuborgani ekan. Xo'sh, qasosimni olaymi hozir? Yo'q, qasos olish niyatim yo'q edi. Ojizlik degan narsadan allaqachonlar xalos bo'lganman. O'ldirishim istakdan ham emas. Shu narsa hozir juda zarur.

Bandit, chamasi, mast shekilli, bir ag'darilib narigi yonboshi bilan yotdi. Bu menga uni o'ldirish uchun yana bir qulaylik yaratdi.

Men ko'rsatkich barmog'im bilan uning uyqu tomirini bosdim. U birdan uyg'onib ko'zlarini ochdi. Nimadir demoqchi bo'ldi. Biroq ulgurmadi. Ko'zlari qaytadan yumilib, tovushsiz jon berdi.

Ertasiga banditlar ikkinchi murdani suvga uloqtirishdi.

— Ichishning oqibati shunaqa bo'ladi! — baqirishardi qolganlari uyoqdan-buyoqqa chopib. — Kamroq ichsa, o'lmasdi yaramaslar! Xo'sh, kechga borib garovdagilarni tekshirib ko'ringlar! Qurollarni tozalanglar! Dam olib yotganlaring yetar!..

Bu buyruq men uchun ham muhim edi. Shu bahonada uchinchi jasadni suvga uloqtirishlari kerak bo'ladi…

* * *

Shu kundanoq banditlar tipirchilab qolishdi. Ular qatorasiga ikki sheriklarini o'ldirgan dushmanni qidirishardi. Agar ertaga ham uchinchi murdani suvga tashlashsa, dushmanni kemadan emas, qirg'oqdan izlay boshlashadi. Bunga shubham yo'q.

Bu gal men kayutamdan erta tongda chiqdim. Bilardim. Banditlar baribir ko'z yumishmaydi.

O'zimga kerak bo'lgan kayutani qiynalmay topdim. O'ldirilishi lozim bo'lgan bandit g'irt mast holda stolga bosh qo'ygancha uxlardi. Yonida to'pponcha yotibdi. Mana shu to'pponcha meni qiziqtirardi. Sekin banditning tepasiga keldim-u, yelkasiga qo'l tashladim.

— Vey, ko'zingni och! — deya qulog'iga shivirladim.

U shoshib ko'zini ochdi-yu, to'pponchani olish uchun qo'l uzatdi. Lekin to'pponcha allaqachon mening qo'limda edi. Cho'zilgan qo'lini mahkam qisib oldim va zarur tomirini topdim. Bir daqiqaga yaqin shu taxlit ushlab turganimdan so'ng u hushini yo'qotib shilq etgancha boshini stolga qo'ydi. Men epchillik bilan polda yotgan lattani olib to'pponchaning og'zini yopdim va bo'yniga qarata ikki marta o'q uzdim. To'pponchani qon oqa boshlagan tomog'i ostiga yaxshilab joylashtirib qo'ydim.

Kursdaligimda yuqoriga sakrab chiqish, oynadan sirg'alib o'tish mashqini o'n soniyada bajara oladigan bo'lganman. Bu eng yaxshi ko'rsatkich edi. Hozir esa, o'q ovozini eshitish nasib qilgan boshqa banditlar to kayutalaridan yugurib bu yerga kirguncha ancha vaqt o'tadi. Demak, men o'z kayutamga kirishga bemalol ulguraman.

Kutganimdek, zum o'tmay, banditlar eshikni bir-ikki taqillatishdi-da, birdan ichkariga o'zlarini urishdi. Men sekin o'zimni panaga oldim. Kirganlar, shubhasiz, stolga bosh qo'ygancha qoniga belanib yotgan sheriklarini ko'rishdi…

Shu lahzalarda umrimda birinchi marotaba biroz o'zimni yo'qotgandim. Nima qilay? Qanday yo'l tutay? Shu turishida unga o'q ham uza olmayman. Agar mushtlashishga o'tsam, qolganlari ham yetib kelishadi.

Bir qarorga kelishim uchun bir soniyadan ham kamroq vaqt kerak edi. Hozircha anavi xayolini bir joyga yig'ib ulgurmasdan, miyamda undan xalos bo'lishning bir necha o'nlab variantlarini ishlab chiqdim. Ammo birontasi ham to'g'ri kelmasdi. To'g'ri, uni ham boshqalari singari o'ldirsam bo'ladi. Faqat bu ishim o'zim uchun qimmatga tushishini sezib turibman. Yo'q, tavakkal qilaman.

Men majburan tabassum qilib uni ichkariga chorladim.

— Kiraver! Bizni qo'lga tushirishlariga sababchi bo'lasan!..

Bandit ichkarida mendan tashqari yana kimdir bor deb o'yladi shekilli, qiziqishi ortib sekin ostona hatladi.

— Eshikni yop! — dedim unga.

U eshikni yopdi.

Buyog'iga qanday yo'l tutishni o'zim yaxshi bilardim.

«Mehmon» juda yaxshi tayyorlangan xilidan ekan. Zarba tufayli hushini yo'qotgach, bir necha soniya ichida yana o'ziga keldi. Ko'zlarini ochib yon tarafiga boqdi. U yerda sherigi ko'zlari yumiq holda yotardi. Dahshatga tusha boshladimi, boshini boshqa yoniga burdi. Men unga to'pponcha o'qtalgancha jilmayib turardim.

Yo'q, bandit boshqa hech narsa ko'rmadi. Ulgurmadi. Men tepkini bosdim. O'q uning boshini teshib o'tdi.

Endi harakatni kuchaytirmasam bo'lmasdi.

Ana, yo'lakda qadam tovushlari eshitilyapti.

Jonholatda stol ustiga sakrab chiqdim-da, oynadan sirg'alib tashqariga chiqib o'zimni pastga tashladim. Afsuski, dengizga boshim bilan sho'ng'idim. Baribir yaxshi. Banditlar meni ilg'ayolmay qolishdi. Ulgurishmadi.

Suvdaligimni ko'rib qolmasliklari uchun ehtiyot shart kema ostiga suzib kirdim. Yakorgacha suzib bordim-u, yuqoriga ko'tarildim.

Kemadagi har bir burchak yodimda muhrlanib qolgandi. O'z kayutamni qiynalmaygina topib oyna orqali ichkariga kirdim…

***

Tanam ma'lum muddatdan keyin sal bo'shashgach, miyamni sog'inch va alam